Een gemeente waar wonen een recht is

Vorst is een van de Brusselse gemeenten waar de huurprijzen het meeste zijn gestegen, met een recente stijging van meer dan 10% in 2023. Het aandeel sociale woningen blijft daarentegen al 18 jaar lang steken op een schamele 5,5% - onder het gemiddelde in het Gewest Brussel. Openbare werken lopen jaren achter op schema, zoals de renovatie van de gele blokken (ontruimd in 2008 en nog altijd gedeeltelijk onbewoond) en de 70 sociale woningen in Diamant Boart (die al in 2020 opgeleverd moesten worden). Huiseigenaren zijn ondertussen de dupe geworden van een sterke stijging van de onroerende voorheffing. Tijdens dezelfde periode zien we de betonbaronnen luxueuze vastgoedprojecten bouwen die niet tegemoetkomen aan de behoeften van de inwoners. Dit moet veranderen.Wonen is een recht. Huisvesting dient niet om winst op te maken. De overheid moet huisvesting opnieuw in handen nemen, want de privésector is niet in staat om aan de behoeften van de mensen te voldoen. We willen een gemeente waar betaalbare huisvesting vanzelfsprekend is voor iedereen, of je nu huurt of koopt. Een gemeente waar we de regels niet laten dicteren door de betonbaronnen. Een gemeente met meer kwaliteitsvolle openbare woningen. Een gemeente waar gezinnen gezond kunnen wonen in kwaliteitsvolle woningen die gerenoveerd worden om te voldoen aan de normen, met aandacht voor voldoende groene ruimte en openbare diensten in de buurt.Om al deze redenen moet huisvesting opnieuw een openbare bevoegdheid worden.

Wat wij willen

Eén. Voldoen aan de behoeften van de mensen, niet van de ontwikkelaars

  • Geen verkoop van openbaar land aan de privésector: de site van de vroegere gevangenis moet integraal in handen van de overheid blijven. We ontwikkelen er een ambitieus project met 900 openbare woningen (waarvan 50% sociale woningen), groene ruimtes (door debetonnering), openbare diensten (school, kinderdagverblijf), sportinfrastructuur en voorzieningen voor jongeren.
  • We vergroten de betrokkenheid van bewoners en buurtcomités bij het toezicht op vergunningen die in de gemeente worden verleend.
  • We creëren een register van leegstaande woningen, kantoren, industriële gebouwen en onbebouwde percelen. Zo kunnen we leegstand correct identificeren, door permanente controle en op aangeven van inwoners van de gemeente.
  • Elke woning die drie jaar leeg staat, wordt overgedragen aan de overheid. We gaan daarvoor het recht van voorkoop meer gebruiken. 
  • We verdedigen de integrale bescherming van de onbebouwde site Moeras Wiels. We ontwikkelen er projecten rond de bescherming van biodiversiteit en milieu en openluchtactiviteiten in samenwerking met het wijkcomité, de buurtbewoners en de omliggende scholen.

Twee. Een ambitieus woonbeleid met moderne openbare woningen

  • Op middellange termijn willen we 20% sociale huisvesting realiseren in het hele Brusselse Gewest. Als eerste stap plannen we in Vorst de bouw van 100 nieuwe sociale woningen per jaar, waardoor we in zes jaar het gemiddelde gewestelijke percentage halen.
  • We verplichten de bouw van minstens een derde sociale woningen in elk groot vastgoedproject van privé-ontwikkelaars.
  • We recupereren braakliggende terreinen en leegstaande woningen om sociale en openbare woningen en groene ruimtes te creëren.
  • We creëren een intercommunale vennootschap voor de bouw, renovatie en isolatie van woningen. Deze intercommunale zal het mogelijk maken om sneller te werken in vergelijking met openbare aanbestedingssystemen.
  • Wij stellen een ambitieus renovatieplan voor sociale woningen voor om de structurele leegstand van sociale woningen te beperken en om vocht en energieverlies door gebrekkige isolatie in de bewoonde woningen te bestrijden. We voeren strikte en geregelde controles in op de conformiteit van woningen om de veiligheid van de huurders te verzekeren.
  • We vergroten het aanbod van openbare koten voor studenten en jonge werknemers. We gebruiken hiervoor een deel van het gevangenisterrein en leegstaande ruimtes in het voormalige internaat aan de Bourgondiëstraat.

Drie. Betaalbare prijzen voor kwaliteitsvolle woningen

  • We bevriezen de onroerende voorheffing en behouden de premie 'be home' na 2026.
  • We lobbyen op regionaal niveau voor een bindend rooster voor huurprijzen op basis van objectieve criteria (aantal slaapkamers, verwarming, oppervlakte, isolatie, gezondheidsnormen ...). Vorst moet het voortouw nemen en het huurrooster toepassen op haar eigen woonpark.
  • We beperken de huurindexering tot 2% en de huurkosten tot maximaal 10% van de huur in sociale en gemeentelijke woningen.
  • Wij willen een conformiteitsattest voor elke huurwoning. Zoals elk voertuig in het verkeer, moet ook elke huurwoning op de markt onderworpen worden aan een kwaliteitscontrole. Vorst mag niet ten prooi vallen aan huisjesmelkers.
  • Dankzij de intercommunale maken we woningisolatie betaalbaar met een derdebetalersysteem.

Vier. Financiering

  • Huisvesting is een winstgevende sector. Als we het aantal publieke woningen uitbreiden, komen er ook mensen met hogere inkomens wonen. Dat genereert inkomsten die we dan weer kunnen investeren om woningen te renoveren en de betaalproblemen van gezinnen in precaire omstandigheden te compenseren.
  • We verhogen de stedenbouwkundige heffingen om meer openbare woningen en infrastructuur te integreren in grote vastgoedprojecten.
  • We belasten braakliggende grond om speculatie tegen te gaan.
  • We verhogen de aanvullende City Tax (belasting op toeristische accommodatie), waarbij we ons in de eerste plaats richten op de multinational AirBnB.
  • We voeren een belasting in op co-living-vennootschappen, een systeem van 'luxe' co-housing dat de huurprijzen in Brussel opdrijft.
  • We pleiten voor een progressieve onroerende voorheffing: we willen veelverhuurders en grote bedrijven meer laten bijdragen en de lasten voor kleine eigenaars verlagen. We oefenen druk uit op het Gewest om de berekening van de onroerende voorheffing te herzien.

Visie

De almacht van grote ontwikkelaars stoppen: JCX Immo en Marais Wiels

In Vorst heeft het bestuur van PS en Ecolo de rode loper uitgerold voor grote projectontwikkelaars zoals Bouygue, Koramic, Vicinity, JCX Immo ... Hun projecten duiken overal in onze gemeente op. Veel wijkcomités verzetten zich hiertegen en pleiten voor projecten op mensenmaat die tegemoet komen aan de behoeften van de buurtbewoners in plaats van de gentrificatie van de wijken. 

Een goed voorbeeld is JCX Immo, dat verschillende luxeprojecten heeft ontwikkeld in de wijk Wiels (Bata, Ducuroir, Marais Wiels). De CEO van JCX Immo, Sophie Le Clercq, is niemand minder dan de voorzitster van de raad van bestuur van Blaton, de bouwgigant. In laag-Vorst wilde JCX Immo hun geld laten opbrengen, dus hebben ze gebouwd. Ze trokken hogere inkomens aan, zonder zich iets aan te trekken van de sociale gevolgen voor de buurt. De huurprijzen swingen nu de pan uit.

JCX Immo heeft een actief beleid gevoerd om laag-Vorst te gentrificeren. Een van haar instrumenten daarvoor was het cultureel centrum van Wiels, waarvan Sophie Le Clercq bestuurder was. In plaats van het te gebruiken als een instrument om cultuur te promoten, wilde JCX Immo Wiels gebruiken om toekomstige kopers voor zijn flats aan te trekken. Mevrouw Le Clercq heeft daar overigens nooit een geheim van gemaakt. In 2017 klopte ze zichzelf, in de krant Le Soir, op de borst voor de goede verkoopcijfers in laag-Vorst: "De impact van Wiels op deze buurt begint te werken."

Maar wat het ergste is, is de steun van de overheid waarvan JCX Immo heeft geprofiteerd en waarvoor het bestuur zich niet eens schaamde. Bij de inhuldiging van de Ducuroir-woningen in 2013 zei Evelyne Huytebroeck, toenmalig fractieleidster van Ecolo in Vorst: "Het Ducuroir-project is opnieuw een voorbeeld van de transformatie van deze wijk waar de overheid al jaren aan werkt (...) Al deze projecten helpen om de wijk nieuw leven in te blazen: nieuwe woningen, voorzieningen, groene ruimtes, meer sociale diversiteit en een wijk die stilaan een avant-gardistisch cultureel centrum in België wordt". Ze repte echter met geen woord over het gebrek aan sociale woningen, de stijging van de huurprijzen, het gebrek aan openbare infrastructuur ... Ze maakt zich duidelijk ook geen zorgen over het geleidelijke vertrek van de historische bevolking van laag-Vorst, die geen woning meer kan vinden in hun eigen gemeente.

Uiteindelijk was er een mobilisatie door een dynamisch wijkcomité nodig om de bouwwerkzaamheden van JCX Immo in laag-Vorst een halt toe te roepen. De site Marais Wiels, waar JCX luxueuze torenflats wilde bouwen, werd door het Gewest aangekocht dankzij de bewonderenswaardige strijd van het wijkcomité. Maar de strijd om de site te beschermen is nog niet voorbij, want het Gewest wil er ook private woningen bouwen. De PVDA roept op tot integrale bescherming van het onbebouwde gebied. Wij willen sociale woningen bouwen op het aangrenzende gebetonneerde terrein dat door het Gewest is aangekocht (nummers 380-386). We vragen ook om een inventaris te maken van de vele leegstaande gebouwen in de wijk om er betaalbare woningen en publieke infrastructuur van te maken.